Dons of synthetisch?
Dons is in de meeste omstandigheden de beste vulling voor slaapzakken. Het is licht, isoleert als de beste, is goed samenpersbaar en slaapt heerlijk. Tenzij je allergisch bent voor dons. Dat wil zeggen dat een donsslaapzak altijd lichter en kleiner is dan een synthetisch exemplaar met dezelfde isolatiewaarde. Zijn er dan nog redenen om voor een synthetische slaapzak te kiezen? Jazeker, want dons is veel duurder dan een synthetische vulling. En bovendien blijft een synthetische slaapzak ook nog warmte geven als hij nat is, en dat kun je bij dons wel vergeten. Als je om wat voor reden dan ook in heel vochtige omstandigheden kampeert, of er is grote kans dat je slaapzak nat wordt, kan het verstandig zijn om voor een synthetische te kiezen. Voor mij was dit jarenlang de reden om voor een synthetische winterslaapzak te kiezen, tot ik me realiseerde dat ik in dertig jaar maar één keer een natte slaapzak gehad heb door een verkeerd opgezette bivakzak.
Zijn er nog alternatieven naast dons en synthetisch? Niet echt. Sommige mensen slapen in de zomer onder een fleecedeken en in de bushcraftscene genieten wollen dekens weer een beperkte populariteit. Voor beide materialen geldt dat ze veel zwaarder en volumineuzer zijn dan een donzen of synthetische slaapzak met dezelfde isolatiewaarde. Het belangrijkste voordeel van een wollen deken is dat je ermee naast een brandend vuur kunt slapen zonder het gevaar dat je ’s nachts in brand vliegt. Da’s ook wat waard.
Deken of mummie?
Een mummieslaapzak gaat efficiënt om met materiaal en warmte omdat hij de contouren van het lichaam volgt. Een mummieslaapzak neemt dus minder ruimte in en weegt minder dan een dekenmodel met dezelfde isolatiewaarde. Zijn laag gewicht en klein volume belangrijk voor je, zoals bij rugzaktrekkers en toerfietsers, dan kies je voor een mummie. De meeste mummieslaapzakken zijn bovendien uitgerust met een capuchon die je zover kunt dichtrekken dat alleen het puntje van je neus naar buiten steekt. Dus voor winterkampeerders, alpinisten en poolreizigers is de mummie een must.
Er zijn echter mensen die niet lekker slapen omdat een mummieslaapzak het aantal mogelijke lichaamshouden wat beperkt. Als je alleen in de zomer kampeert, graag met opgetrokken benen slaapt of gezellig met je partner in twee aan elkaar geritste slaapzakken wil liggen, heb je goede redenen om voor een dekenmodel slaapzak te kiezen.
Katoen of nylon tijk?
Een slaapzak wordt gemaakt van een textielen omhulsel dat het dons of de synthetische vulling op zijn plaats houdt. Dat textiel wordt de ‘tijk’ genoemd. Veel slaapzakken hebben een nylon tijk omdat dat lichter van gewicht is, en een water- en vuilafstotende werking heeft. Is gewicht niet het belangrijkste voor je dan kun je ook voor een katoenen tijk kiezen. Veel mensen vinden katoen prettiger aanvoelen. Sommige slaapzakken hebben een nylon buitentijk en een katoenen binnentijk om het beste van twee werelden met elkaar te combineren.
Hoe warm?
Hoe warm een slaapzak moet zijn is nogal een persoonlijke keus. De ene persoon houdt het veel makkelijker warm dan de andere. Zelf houd ik als vuistregel aan dat je als zomerkampeerder (mei – september) in Nederland een slaapzak nodig hebt met een zogenaamde ‘comforttemperatuur’ van 5 graden Celsius. Dat is te warm voor broeierige zomernachten, maar dat luxeprobleem los je makkelijk op door je slaapzak helemaal open te ritsen of er bovenop te gaan liggen.
Voor winterkamperen in Nederland moet je aan een comforttemperatuur van -5 tot -10 graden celsius denken. Een incidentele nog koudere nacht overleef je wel door ’s nachts je thermo-ondergoed, dikke wandelsokken en donsjas aan te houden.
Samengevat
Is een laag gewicht, een klein pakvolume en goede warmte-isolatie belangrijk voor je, ga dan altijd voor een donzen mummieslaapzak met nylon tijk. Dat geldt ook als je in extreme kou kampeert. Vind je comfort belangrijker dan gewicht en pakformaat, kies dan voor een dekenmodel slaapzak met katoenen tijk. Wil of kun je niet veel geld besteden, of kampeer je in heel vochtige omstandigheden, kies dan voor een synthetische slaapzak.
Slaap lekker!
Huibert Crijns, 2023
Aanvulling
In reactie op bovenstaand artikeltje schreef Jenny Schoemaker aan de redactie:
'Voor dons worden dieren gedood. Dat wil je niet als je vegetariër of veganist bent, of het goed voor hebt met vogels (en ik hoop dat er daarvan veel zijn bij de NTKC). Zelf koop ik om diervriendelijke redenen nooit artikelen met dons erin. Als ik de schrijver van het artikel moet geloven ontzeg ik mezelf daarmee nogal wat luxe, maar dat heb ik graag over voor het welzijn van de vogels.'
Een waardevolle aanvulling op mijn artikel - en inderdaad een belangrijk argument om mee te laten wegen in je keuze tussen dons, synthetisch of een ander materiaal. Ik moet eerlijk toegeven dat ik hier niet eerder bij heb stilgestaan. Het heeft me wel aan het denken gezet.
Huibert Crijns, 2023
Log in met je NTKC account om de reacties te lezen, en zelf een reactie achter te laten.